Seweryn Kłosowski — polski seryjny zabójca

Seweryn Kłosowski – życie w Polsce

Seweryn Kłosowski urodził się 6 sierpnia 1865 r. we wsi Nagórna^mapa — wtedy mieszczącej się w Królestwie Polskim (kongresowym)^wiki, dziś będącej jedynie ulicą w miejscowości Koło w województwie wielkopolskim.

Rodzicami Seweryna byli Antonii (ur. w 1835 r.) i Emilia (ur. w 1836 r.) Kłosowscy. Ojciec pracował w Nagórnej jako stolarz. Pomimo tego, że Kłosowscy pochodzili z niewielkiej wsi, a rodzice Seweryna byli niepiśmienni, zaplanowali dla niego karierę chirurga i już w wieku 14 lat w 1880 r. udał się do doktora Mosze Rapaporta w Zwoleniu, gdzie od 1 grudnia 1880 r. praktykował przez kolejne cztery i pół roku aż do 1 czerwca 1885. Dokumenty znalezione w jego mieszkaniu wskazują na to, otrzymał też szkolenie lekarskie w szpitalu Praskim w Warszawie (1 października 1885 – 1 stycznia 1886).

Emigracja do Londynu

Seweryn Kłosowski w 1887 lub 1888 roku emigrował do Anglii, gdzie nie kontynuował już swojej kariery medycznej. Po przyjeździe udało mu się ulokować w East End — ubogiej dzielnicy na wschodnim krańcu Londynu i znalazł pracę jako pomocnik fryzjera u Abrahama Radina. Zakład mieścił się na ulicy West India Dock Road 70^mapa. Po pięciu miesiącach odszedł z pracy i założył swój własny męski zakład fryzjerski w Whitechapel na Cable Street 126^mapa. Pod tym samym adresem Seweryn Kłosowski meldował swoje zamieszkanie jeszcze w 1889 r.

Dziś na ulicy Cable Street 12 znajduje się muzeum Kuby Rozpruwacza. Tajemnica Kuby Rozpruwacza to 11 nierozwiązanych morderstw, które miały miejsce od 3 kwietnia 1888 r. do 13 lutego 1891 r. w dzielnicy Whitechapel, będącej częścią East End. Wszystkie ciała ujawniono w odległości od 50 do 1000 metrów od Cable Street. Do „kanonicznych” ofiar Kuby Rozpruwacza najczęściej zalicza się 5 z nich.

Mapa, Strona muzeum Kuby Rozpruwacza, Zabójstwa na Whitechapel – Wikipedia

Związek z Lucie Badewski

W 1889 roku Seweryn Kłosowski ożenił się z Lucie Baderski (najpewniej Lucyna Baderska), jednak ich w ich związek wdarła się kobieta, która przyjechała do Londynu z Polski, odnalazła Kłosowskiego i poinformowała Lucie, że jest jego żoną, z którą nigdy nie wziął rozwodu. Po pewnym czasie odpuściła jednak i wróciła do Polski a Kłosowski i Lucie doczekali się syna, Władysława (ur.: 06.09.1890), jednak ten zmarł wcześnie.

Po śmierci dziecka, w kwietniu 1891 r. wyemigrowali do New Jersey w Stanach Zjednoczonych, gdzie Kłosowski podjął pracę w kolejnym zakładzie fryzjerskim. W tym momencie zdradzał już duże skłonności przemocowe w stosunku do swojej żony. Pewnego dnia w lutym 1892 r. Kłosowski wpadł w szał. Rzucił Lucie na łóżko i gołymi rękoma zaczął ją dusić. Przerwał mu odgłos klienta wchodzącego do salonu. Lucie pod nieobecność Kłosowskiego znalazła pod poduszką nóż, a kiedy mąż wrócił do niej, przyznał, że planował odciąć jej głowę, po czym wskazał miejsce, w którym by ją zakopał i przedstawił jej historię do opowiedzenia sąsiadom, którą przygotował już wcześniej.

W czasie, w którym Kłosowski wyjechał do Stanów Zjednoczonych, morderstwa „Kuby Rozpruwacza” w Whitechapel ustały. Ostatnie z tej serii morderstw miało miejsce 13 lutego 1891 r.

Wikipedia

Lucie po tym zdarzeniu wróciła do Londynu i zamieszkała z siostrą. Była wtedy w ciąży z ich drugim dzieckiem (Cecylia urodziła się 15.05.1892 r.). Niedługo później do Londynu wrócił też Kłosowski, ale ich związek ostatecznie rozpadł się i zakończył rozwodem w 1893 r.

Związek z Annie Chapman

Zaraz po rozwodzie Seweryn Kłosowski wszedł w związek z Annie Chapman. Bardzo szybko zamieszkali ze sobą. W tym okresie Kłosowski przyjął nazwisko swojej konkubiny i odtąd przedstawiał się jako George Chapman. Po roku życia w konkubinacie Kłosowski zaczął spotykać się z kolejną kobietą i chciał żyć w związku poliamorycznym, mieszkając z obydwiema. Annie po kilku tygodniach odeszła, pomimo tego, że była z nim w ciąży. Ich syn, William, urodził się już po rozstaniu na początku 1895 r.. Kłosowski pomimo rozstania pozostał przy nazwisku Chapman.

Wszystkie związki Chapmana wyglądały w podobny sposób — zapoznanie, szybkie przejście do związku, wspólne mieszkanie, interesy, przeprowadzki, później kłótnie, problemy, przemoc, rozstanie, nowa praca i powtórka cyklu. To, co zmieniło się po relacji z Annie, to sposób zakończenia kolejnych związków.

Związek z Mary Spink

W 1895 r. w pracy w męskim zakładzie fryzjerskim Williama Wenzla na ulicy Church Lane 7 poznał swoją kolejną partnerkę, Mary Spink. Była 40-letnią alkoholiczką, porzuconą przez rodzinę i chętnie przystała na ślub z Chapmanem. Mary miała sporo gotówki, którą postanowili zainwestować w otwarcie ich własnego salonu.

Ich pierwszy salon miał kiepską lokalizację i nie przynosił zysków. Postanowili go więc przenieść w bardziej ruchliwe miejsce i zaoferować klientom coś naprawdę wyjątkowego — tym sposobem powstał ich muzyczny salon barberski, w którym Chapman strzygł klientów, a Mary przygrywała w tym czasie na pianinie. Salon okazał się strzałem w dziesiątkę i pozwolił im zarobić naprawdę dobre pieniądze.

Świetny model biznesowy i dobre przychody nie zmieniły jednak wiele. Chapman w końcu zaczął znęcać się nad Mary. Ich sąsiadka słyszała nocami ich kłótnie, jej płacz i widziała wiele siniaków na jej ciele. W końcu ich złe charaktery zniszczyły renomę muzycznego salonu, który przestał być często odwiedzany, co spowodowało upadek biznesu.

W Londynie właściciele barów, pubów i podobnych lokali wynajmowali je za określoną stawkę, a najmujący poza opłaceniem najmu cały zysk inkasował dla siebie. Taki schemat działań sprawia, że część barów pomimo wielokrotnej zmiany zarządcy, mogło przetrwać nawet setki lat. Nasz bohater w taki sposób najmował kolejne miejsca w Londynie i okolicach.

Po zamknięciu salonu postanowili poprowadzić bar Prince of Wales na Bartholomew Square^mapa. Niestety niedługo po otwarciu Mary Spink zapadła na nieznaną chorobę, która powodowała wymioty i biegunkę. Jej stan pogarszał się miarowo i pod koniec roku zmarła (25 grudnia 1897 r.).

Pielęgniarka, która była przy ciele Mary po jej śmierci, opowiedziała, że Chapman stał przy łóżku, patrzył na ciało swojej żony i mówił „Polly, Polly powiedz coś”, następnie poszedł do pokoju obok i płakał. Po tym zszedł na dół i otworzył bar.

Związek z Bessie Taylor

Chapman bogatszy o kilkaset funtów jej majątku zatrudnił do pomocy w prowadzeniu interesu 36-letnią Bessie Taylor. Oczywiście nie mogło być inaczej i Chapman wszedł z nią w związek. Zamieszkali razem, zaczęły się krzyki, kłótnie, Chapman nawet groził jej rewolwerem. W końcu Bessie zaczęła chorować z objawami takimi samymi jak wcześniej Mary.

Sprawa zaczęła wyglądać dość podejrzanie, więc Chapman postanowił zmienić środowisko. Przeprowadzili się wtedy do odleglejszego od centrum Londynu miasteczka Bishop’s Stortford. George przejął tam nową knajpę o nazwie The Grapes, jednak i tu nie zagrzał miejsca i niedługo później przenieśli się znów do Londynu i zaczęli prowadzić knajpę Monument, gdzie też się przeprowadzili.

W tym czasie ich dom odwiedzała pani Painter, przyjaciółka Bessie, która niemal codziennie spędzała z nią czas w jej chorobie. Często spotykała się z niemiłymi przytykami ze strony Chapmana. Żartował w wyjątkowo ponury sposób. 13 lutego 1901 r. powiedział jej na samym wejściu do domu, że jej „przyjaciółka jest już martwa”. Painter po tych słowach szybko pobiegła do pokoju Bessie. Wbrew słowom Chapmana Bessie wciąż żyła.

Dwa dni później Pani Painter została przywitana słowami „jej stan się nie zmienił”. Bessie zmarła prawdopodobnie dzień wcześniej, 14 lutego 1901 r. w walentynki, jednak jako datę zgonu podaje się 13 lutego. Być może Chapman zgłosił zgon, podając ten dzień, ponieważ zgon poprzedniej jego partnerki przypadł na pierwszy dzień świąt bożego narodzenia, co wydawało się jeszcze bardziej podejrzane w tym zestawieniu.

Związek z Maud Marsh

Chapman wydał ogłoszenie o poszukiwaniu pomocy do prowadzenia baru i niedługo później zatrudnił młodziutką, 19-letnią Maud Marsh. Nie mogło być inaczej, bardzo szybko weszli w związek. Tego samego roku, jak wszystko w rękach Chapmana, Monument Tavern przestała przynosić zyski, a sfrustrowany Chapman próbował podpalić budynek, by wyłudzić odszkodowanie. Bezskutecznie, uznano bowiem, że doszło do celowego podpalenia, więc nie wypłacono mu pieniędzy.

Po roku związku z Maud oczywiście „znudził się” swoją młodą żoną na niby i starał się wejść w nowy związek z Florence Rayner i namawiał ja na wyjazd do USA, jednak Florence nie zgadzała się na to i zwracała mu uwagę na to, że przecież ma żonę i powinien zająć się swoim małżeństwem. Oczywiście zajął się.

Jak można się już domyślić, Maud Marsh zapadła na chorobę o tych samych objawach, co dwie poprzednie partnerki Chapmana. Maud była jednak nieco bardziej wylewna i w trakcie rozmów ze swoją siostrą zdradziła jej, że w związku z Chapmanem nie wszystko jest w porządku. Matka Maud również widziała, że Chapman zachowuje się podejrzanie, nie daje nikomu przyrządzać leków dla Maud, sprowadza swojego zaprzyjaźnionego lekarza i w jego ogólnym zachowaniu wszystko wygląda podejrzanie.

Po tym, jak Chapman dowiedział się o tym, że rodzina coś podejrzewa, Maud bardzo szybko zmarła (22 listopada 1902 r.). Rodzina wezwała do niej własnego lekarza, a ten nie wyraził zgody na wystawienie aktu zgonu. W tym momencie bat na Chapmana został ukręcony.

Pętla na szyi Chapmana

Przeprowadzono sekcję zwłok Maud i w jej żołądku i organach wewnętrznych odkryto ślady arszeniku i antymonu.

George Chapman został aresztowany 25 listopada 1902 r., a jego mieszkanie przeszukano. Znaleziono tam wiele dokumentów, co pozwoliło połączyć tożsamość Georga Chapmana z Sewerynem Kłosowskim. Wśród papierów znalazły się też certyfikaty zaświadczające o jego praktyce chirurgicznej, co zwróciło szczególną uwagę śledczych.

Ze względu na to, że Kuba Rozpruwacz często „rozpruwał” ciała swoich ofiar i wycinał ich narządy wewnętrzne, po określeniu jego modus operandi śledczy sprecyzowali, że sprawcą jest osoba, która ma wprawę chirurgiczną lub ma wspólnika o takich umiejętnościach. Tego zdania nie podzielali lekarze, którzy oglądali zwłoki – uznali oni, że te narządy wycinało jakieś beztalencie, jednak ich zdanie przygasło z biegiem czasu.

Śledczy dowiedzieli się wielu rzeczy na temat życia Kłosowskiego, powiązali daty jego wyjazdów oraz umiejętności chirurgiczne ze zbrodniami Kuby Rozpruwacza. Przesłuchano też Lucie Badewski, która zwróciła uwagę na to, że w trakcie ich związku Seweryn często wychodził wieczorami na kilka godzin, nie mówiąc o tym, co robi w tym czasie. To sprawiło, że część śledczych nabrała pewności, że Seweryn Kłosowski jest osławionym Kubą Rozpruwaczem i że ich niezwykle trudna sprawa wreszcie się zamknęła.

W międzyczasie lekarz rodziny Marsh naciskał na przeprowadzenie ekshumacji zwłok Mary Spink i Bessie Taylor. Wydano na to zgodę, a już po samym otwarciu grobów wszystko stawało się jasne. Ich ciała nie poddały się standardowemu rozkładowi i były w dobrym, jak na czas od zgonu, stanie. Po przeprowadzeniu sekcji w ich ciałach również wykryto arszenik i antymon.

Chapman uznany za mordercę

Po nitce do kłębka odkryto, że 3 kwietnia 1897 r. Chapman udał się do sklepu chemika Williama Davidsona i kupił u niego winian antymonu potasu^Wikipedia. Była to substancja, której używano do objawowego leczenia zatrucia alkoholowego. Podana w dużych dawkach prowokowała silne wymioty i biegunkę, co pozwalało szybko oczyścić układ pokarmowy z alkoholu. Jednak gdy dawka była mniejsza, zatruwała trwale organizm, powodując słabsze, ale przewlekłe wymioty i biegunki. Winian antymonu potasu jest, co więcej, bezbarwny, bezwonny i właściwie niewyczuwalny w smaku, a do tego rozpuszcza się w wodzie.

W trakcie przesłuchania William Davidson przyznał, że poznał się z Chapmanem, będąc jego klientem. Chapman był klientem jego sklepu kilka razy i nie wzbudzał podejrzeń. Davidson jednocześnie był w pełni przekonany o tym, że 3 kwietnia sprzedał mu całą uncję (około 29 gramów) winianu antymonu potasu. Był zobowiązany zapisywać sprzedaż trucizn w księdze i posiadał odpowiedni wpis z tego dnia, który przedstawił śledczym.

Wyniki sekcji zwłok rozwiązały więcej niż jedną sprawę.

Dowiedziono, że Seweryn Kłosowski jest mordercą swoich trzech partnerek, które zatruwał antymonem. Ponadto w biegu śledztwa ustalono, że bywał porywczy, brutalny, miał ogromne potrzeby seksualne oraz finansowe. Jego dwie ostatnie żony (Mary Spink i Maud Marsh) tak naprawdę nie były jego żonami, w trakcie śledztwa wyszło na jaw, że Chapman oszukiwał je, mówiąc im, że biorą tradycyjny ślub kościelny, jednak były to ceremonie sfingowane, przeprowadzane po prostu w domu. Zamordowane partnerki Kłosowskiego były majętne – pierwsza, Marry, posiadała małą fortunę w wysokości około 600 funtów (wartość około 330 000 zł w styczniu 2024)^{Kalkulator inflacji}. Bessie i Maud pochodziły natomiast z zamożniejszych rodzin.

A więc czy Kłosowski to Kuba Rozpruwacz?

Określenie schematu działania Kłosowskiego rozwiązało też kwestię Kuby Rozpruwacza. Prowadzący śledztwo uznał, że Kłosowski ma swój stały „modus operandi” wywodzący się wewnętrznej nienawiści do kobiet, a oparty zawsze na tym samym procesie otruwania swoich ofiar. Dodatkowo wybierał kobiety z odpowiednim majątkiem (pomimo tego, że na samej śmierci dwóch ostatnich nie wzbogacił się).

Kuba Rozpruwacz również miał swój stały schemat zachowań i był on inny od tego, który cechował Kłosowskiego. Rozpruwacz zabijał wyłącznie prostytutki, podrzynał im gardła, rozcinał ich ciała i nie wiązały się z tym kwestie finansowe czy rabunkowe.

Pomimo wielu spójności i nawet tego, że jedną z ofiar Rozpruwacza w dniu śmierci widziano z mężczyzną, którego rysopis pokrywał się z rysopisem Chapmana (wzrost, pokaźny wąs, ogólny wygląd, wschodni akcent, czarna torba, czapka P&O^Wiki), śledczy prowadzący uznał, że nie ma najmniejszej nawet szansy, żeby jedna osoba prowadziła dwie tak bardzo różne od siebie serie zabójstw, zmieniając swoje motywy i zachowanie raz na Kubę Rozpruwacza a drugi raz na Okręgowego Truciciela (Borough Poisoner, przydomek nadany Kłosowskiego przez prasę). Pomimo początkowego entuzjazmu funkcjonariuszy Kłosowski w dalszej części śledztwa nie był podejrzewany o morderstwa na Whitechapel.

Sprawy Kuby Rozpruwacza nigdy nie rozwiązano. Liczba podejrzanych to ponad 100 osób, a do dziś wśród nich znajduje się aż pięciu Polaków: Seweryn Kłosowski, Aaron Kośmiński, John Pizer, David Cohen i Józef Lis.

Tożsamość Kuby Rozpruwacza

Wyrok

Seweryn Kłosowski został ostatecznie oskarżony jedynie o zabójstwo Maud Marsh. 19 marca 1903 r. został za skazany na karę śmierci. Wykonano ją przez powieszenie 7 kwietnia 1903 r. w więzieniu Wandsworth^Wiki.

Seweryn Kłosowski jest wymieniany jako pierwszy z polskich seryjnych zabójców w znanej nam historii.

---

Źródła i linki dodatkowe:

• Old Bailey – zapisy przesłuchań, dużo mięsa i detali.
• Casebook Cable street Dandy;
• Casebook: G. Chapman;
• Wiki George Chapman [EN];
• Wiki Seweryn Kłosowski [PL],
• Execute Today;
• Peter de Loriol Murder and Crime;
• Everything explained;
• Profil Chapmana na Who Dated Who
• Pubs history – historia Chapmana na stronie miłośników pubów.

Seweryn Kłosowski – wpis do księgi urodzeń z miejscowości Koło 1865 r.

Dostęp przez Narodowe Archiwum Cyfrowe.

Tekst wpisu do księgi urodzeń

Nagórna wieś. Działo się w Mieście Kole dnia piętnastego grudnia tysiąc osiemset sześćdziesiątego piątego roku; w godzinie dziesiątej rano stawił się Antoni Kłosowski liczący lat trzydzieści stolarz w Nagórnej wsi zamieszkały; w obecności Ludwika Żywańskiego liczącego lat trzydzieści dwa i Jakoba Besińskiego liczącego lat pięćdziesiąt sześć obydwóch Czynszowników na Nagórnej wsi zamieszkałych; i okazał nam dziecię płci męskiej urodzone dnia wczorajszego z godzinie dziewiątej rano z Jego Małżonki Emilii z Watowskich liczącej lat dwadzieścia dziewięć. Dziecięciu temu na chrzcie świętym w dniu dzisiejszym odbytym nadane zostało imię Seweryn a rodzicami jego chrzestnymi byli wyżej wspomniany Ludwik Żywański i Marzanna Golimowska. Akt ten stawającemu i świadkom przeczytany przez Nas podpisany został gdyż stawający i świadkowie pisać nie umieli.

---

Dodatkowe dziwne powiązanie na koniec

W tym miejscu historia Seweryna Kłosowskiego, Georga Chapmana, czy Ludwiga Schloski (tak czasem nazywano go w początkowych latach pobytu w Anglii) powinna się zakończyć, jednak występuje tu jeszcze jeden ciekawy ciąg powiązań.

Coś nam się tu składa: Kuba Rozpruwacz, Londyn, seryjny morderca, golibroda, XIX wiek. Historia wydaje się zazębiać z postacią (fikcyjną) Sweeneya Todda, jednak Todd (golibroda morderca, który współpracował z mieszkającą pod zakładem kucharką, robiącą paszteciki z ludzkiego mięsa dostarczanego przez Todda) został spopularyzowany parędziesiąt lat wcześniej (1846) za sprawą opowiadania Sznur Pereł (The String of Pearls) wydawanego w ramach serii wydawanych we fragmentach opowiadań Penny Dreadful, czyli, „gazetek” (8-16 stron) ukazujących się regularnie co tydzień. ^{Wikipedia Sweeney Todd}, ^{Wikipedia Penny dreadful}

Z kolei fikcyjny Sweeney Todd opierał się na londyńskiej legendzie miejskiej, która prawdopodobnie została zaciągnięta z francuskiego Calais i może sięgać nawet XVII wieku. Pomimo przesłanek i podjętych prób, do dziś nie udało się jednak potwierdzić, czy taka postać istniała w rzeczywistości. Ale! Jeśli do tej pory nie jest jeszcze zbyt dziwnie, to uważa się również, że historia ze Sznura Pereł (i przygotowywania ciast z ludzkiego mięsa) wiąże się z postacią, którą w swoich dziełach umieszczał Charles Dickens. W Klubie Pickwicka (1838 r.) pojawia się kucharz, który gotuje potrawy z kotów.

Potrawy z kotów? Był taki Polak, Charles Domerz, służący we francuskiej legii, który był znany z niezwykłego apetytu i hurtowego wręcz pożerania kotów. Niepowiązany fakt? Być może, ale wiemy, że Dickens, który wymyślił kucharza kotów, znał przypadek Domerza i opisał jego postać tymi słowami:

Otóż moim zdaniem, taki człowiek, jadający publicznie na scenie Drury Lane przyciągałby [uwagę] znacznie lepiej niż zwykły tragik, który żuje nieistotne słowa zamiast zdrowej wołowiny”

[źródło]

Czy jest więc możliwe, że polski legendarny żołnierz Charles Domerz, który był francuskim legionistą znanym z niezwykłego apetytu i jedzenia kotów, zainspirował postać kucharza robiącego ciasta z kotów u Dickensa (w końcu wiemy, że Dickens znał historię Domerza), a kucharz Dickensa zainspirował postać Sweeneya Todda (autor Sznura Pereł jest nieznany), który to był londyńskim golibrodą mordercą tak jak Seweryn Kłosowski, posądzany o bycie Kubą Rozpruwaczem? Przez liczbę powiązań to wydaje się naciągane jak majtki na wieszaku, ale to wciąż jest możliwe!

---

---